Sycąca zapiekanka ziemniaczana z szynką i porem dla całej rodziny

Zapiekanka Ziemniaczana z Szynką i Porem: Sycący i Prosty Obiad, Który Dzieci Pokochają

Szukasz pomysłu na sycący, smaczny i prosty obiad, który zachwyci całą rodzinę, a zwłaszcza najmłodszych? Czasem najprostsze rozwiązania są najlepsze! Zapiekanka ziemniaczana z szynką i porem to prawdziwy klasyk kuchni domowej, który nigdy się nie nudzi. Dlaczego? Bo jest pysznie kremowa, pełna apetycznych składników, a do tego niezwykle łatwa w przygotowaniu. To danie, które kojarzy się z ciepłem domowego ogniska i wspólnymi posiłkami. Jest idealne na chłodniejsze dni, ale tak naprawdę sprawdza się przez cały rok. W tym wpisie pokażemy Ci, jak przygotować tę pyszną zapiekankę krok po kroku, zdradzimy kilka sekretów na idealnie kremową konsystencję i podpowiemy, dlaczego warto włączyć ją do rodzinnego menu.

Zapiekanka ziemniaczana z szynką i porem – Klasyk na Rodzinny Stół

Istnieją dania, które po prostu „działają”. Zapiekanka ziemniaczana z szynką i porem to jedno z nich. Jej popularność wynika z kilku czynników. Po pierwsze, bazuje na składnikach, które zazwyczaj mamy w domu lub są łatwo dostępne: ziemniaki, szynka, por, ser, śmietana. Po drugie, jest to danie typu „jednogarnkowego” (choć wymaga naczynia żaroodpornego), co oznacza mniej sprzątania. Po trzecie, a co najważniejsze, smakuje wybornie! Delikatne ziemniaki zapieczone w kremowym sosie z wyrazistą szynką, słodkawym porem i topiącym się serem to kombinacja, której trudno się oprzeć.

Dla rodziców dodatkową zaletą jest fakt, że zapiekanka ziemniaczana jest często akceptowana przez dzieci. Ziemniaki w tej formie są dla nich atrakcyjne, szynka dodaje ulubionego przez wielu smaku, a por, delikatnie podsmażony i ukryty w kremowym sosie, traci swoją ostrość i staje się przyjemnie słodkawy. To świetny sposób na przemycenie warzyw do diety wybrednych maluchów. Co więcej, zapiekankę można łatwo modyfikować, dodając inne warzywa, co czyni ją jeszcze zdrowszą i bardziej wszechstronną.

Przygotowanie zapiekanki nie wymaga zaawansowanych umiejętności kulinarnych. Wystarczy podstawowa znajomość kuchni, chęć i dobry przepis – a ten znajdziesz poniżej! Zapraszamy do wspólnego gotowania.

Składniki na Zapiekankę Ziemniaczaną z Szynką i Porem (na ok. 4-6 porcji):

• Ok. 1 kg ziemniaków (najlepiej typu sałatkowego lub ogólnoużytkowego, które nie rozpadną się podczas zapiekania)
• 200-300 g szynki (dobra jakość, najlepiej w jednym kawałku, którą można pokroić w kostkę lub paski)
• 1 duży por (tylko biała i jasnozielona część)
• 2-3 ząbki czosnku
• 2 łyżki masła
• 1 łyżka mąki pszennej
• 500 ml mleka lub śmietanki 18%/30% (lub mieszanka pół na pół dla bardziej kremowego efektu)
• 150-200 g żółtego sera (np. Gouda, Cheddar, Ementaler lub ich mieszanka), startego na tarce o grubych oczkach
• Sól, świeżo mielony pieprz
• Szczypta gałki muszkatołowej (opcjonalnie, ale bardzo pasuje!)
• Olej do smażenia (np. rzepakowy lub słonecznikowy)

Potrzebny sprzęt:

• Duże naczynie żaroodporne (o pojemności ok. 2-2.5 litra)
• Duży garnek (do gotowania ziemniaków, jeśli wybierasz ten sposób)
• Patelnia
• Nóż i deska do krojenia
• Tarka do sera
• Trzepaczka

Przygotowanie Krok po Kroku:

1. Przygotowanie ziemniaków: Ziemniaki umyj, obierz i pokrój na cienkie plastry – najlepiej o grubości 2-3 mm. Możesz to zrobić nożem lub szatkownicą (mandoliną), uważając na palce. Jeśli chcesz przyspieszyć proces pieczenia i mieć pewność, że ziemniaki będą miękkie, możesz je podgotować w osolonej wodzie przez około 5-7 minut (muszą pozostać al dente, czyli lekko twarde w środku). Odcedź i odstaw. Jeśli używasz surowych ziemniaków, upewnij się, że są naprawdę cienko pokrojone.
2. Przygotowanie pora i szynki: Pora dokładnie umyj (często między warstwami liści gromadzi się ziemia), przekrój wzdłuż i posiekaj w cienkie półplasterki. Szynkę pokrój w kostkę lub paski. Na patelni rozgrzej odrobinę oleju. Wrzuć pokrojonego pora i smaż na średnim ogniu przez kilka minut, aż zmięknie i stanie się lekko szklisty. Dodaj posiekany czosnek i smaż jeszcze przez minutę, aż zacznie pachnieć (uważaj, żeby czosnek się nie przypalił!). Następnie dodaj pokrojoną szynkę i smaż razem przez 2-3 minuty, tylko tyle, żeby szynka się lekko zarumieniła i oddała swój aromat. Zdejmij z ognia.
3. Przygotowanie sosu beszamelowego z serem (Sos Mornay): W rondelku lub na głębokiej patelni rozpuść masło na średnim ogniu. Dodaj mąkę i mieszaj trzepaczką przez około minutę, tworząc zasmażkę (roux). Nie pozwól, żeby się zbyt mocno zrumieniła. Powoli, stopniowo wlewaj zimne mleko lub śmietankę, cały czas energicznie mieszając trzepaczką, aby uniknąć grudek. Gotuj na małym ogniu, cały czas mieszając, aż sos zgęstnieje i uzyska konsystencję budyniu. Zajmie to kilka minut. Dopraw sos solą, świeżo mielonym pieprzem i szczyptą gałki muszkatołowej. Zdejmij sos z ognia. Dodaj około połowę startego sera do gorącego sosu i mieszaj, aż ser się roztopi i połączy z sosem, tworząc kremowy Sos Mornay.
4. Składanie zapiekanki: Rozgrzej piekarnik do 180°C (grzałka góra-dół). Naczynie żaroodporne delikatnie posmaruj masłem lub olejem. Na dnie ułóż warstwę pokrojonych (lub podgotowanych) ziemniaków. Lekko posól i popieprz. Na ziemniakach rozłóż równomiernie połowę mieszanki pora z szynką. Następnie polej warstwę ziemniaków i szynki częścią sosu serowego. Powtórz warstwy: ziemniaki, reszta pora z szynką, reszta sosu. Ostatnią warstwą powinny być ziemniaki. Upewnij się, że sos w miarę możliwości dociera wszędzie – możesz delikatnie potrząsnąć naczyniem.
5. Pieczenie: Na wierzchu ostatniej warstwy ziemniaków rozsyp pozostały starty ser. Wstaw naczynie do nagrzanego piekarnika. Piecz zapiekankę przez około 40-60 minut (czas pieczenia zależy od tego, czy ziemniaki były surowe czy podgotowane, oraz od grubości plastrów). Zapiekanka jest gotowa, gdy ziemniaki są miękkie (sprawdź widelcem) i wierzch jest pięknie złocisty i apetycznie bulgoczący. Jeśli wierzch zaczyna się zbyt szybko rumienić, a ziemniaki wciąż są twarde, możesz przykryć naczynie folią aluminiową na ostatnie 15-20 minut pieczenia.
6. Odpoczynek: Po wyjęciu z piekarnika, daj zapiekance odpocząć przez 5-10 minut przed podaniem. Dzięki temu zapiekanka „osiądzie”, a sos nieco zgęstnieje, ułatwiając krojenie i serwowanie.

Wskazówki i Wariacje na Temat Zapiekanki

• Rodzaj ziemniaków: Ziemniaki typu B lub C (o średniej lub większej zawartości skrobi) sprawdzą się najlepiej. Ziemniaki typu A (sałatkowe) mogą być nieco mniej kremowe, ale za to zachowają kształt. Ważne, żeby nie używać ziemniaków, które po ugotowaniu się rozpadają.
• Sos: Jeśli chcesz, aby sos był lżejszy, użyj tylko mleka. Jeśli zależy Ci na maksymalnej kremowości, użyj śmietanki 30% lub mieszanki śmietanki i mleka. Możesz też pominąć zasmażkę z masła i mąki i po prostu zredukować śmietankę z serem na małym ogniu, aż zgęstnieje, ale sos z zasmażką ma stabilniejszą strukturę.
• Dodatkowe warzywa: Ta zapiekanka świetnie komponuje się z innymi warzywami. Możesz dodać garść groszku mrożonego (bez rozmrażania, wrzuć go do warstwy szynki i pora przed zapieczeniem), pokrojoną w drobną kostkę marchewkę (warto ją chwilę podgotować przed dodaniem), albo liście szpinaku (dodaj do pora i szynki pod koniec smażenia, żeby tylko zmiękły).
• Wariacje białkowe: Zamiast szynki możesz użyć wędzonego boczku pokrojonego w kostkę (najpierw podsmaż go na chrupko i odsącz z nadmiaru tłuszczu, a na tym tłuszczu zeszklij pora), gotowanego kurczaka pokrojonego w kostkę, albo pominąć mięso i zrobić wersję wegetariańską, dodając więcej pora, pieczarek lub innych ulubionych warzyw.
• Ser: Eksperymentuj z rodzajami sera! Dodanie odrobiny ostrego sera, jak parmezan czy Pecorino, do sosu lub na wierzch wzbogaci smak. Mozzarella doda ciągnącej konsystencji.
• Zioła: Do sosu lub posypania wierzchu przed pieczeniem możesz dodać posiekane świeże zioła, np. natkę pietruszki, szczypiorek, tymianek czy rozmaryn (szczególnie pasuje do ziemniaków).

Walory Odżywcze Składników – Dlaczego Warto Jeść Tę Zapiekankę?

Choć zapiekanka ziemniaczana z szynką i porem to przede wszystkim danie smaczne i pocieszające, jej składniki dostarczają również wielu cennych dla zdrowia, zwłaszcza dla rosnących dzieci, składników odżywczych. Przyjrzyjmy się bliżej:

• Ziemniaki: Często niedoceniane, a są dobrym źródłem węglowodanów złożonych, które dostarczają energii potrzebnej dzieciom do zabawy i nauki. Zawierają również potas (ważny dla prawidłowego funkcjonowania mięśni i układu nerwowego), witaminę C (silny przeciwutleniacz, wspierający odporność, choć część jej ulegnie zniszczeniu podczas obróbki termicznej) oraz witaminy z grupy B. Skórka ziemniaka jest bogata w błonnik, warto więc czasem rozważyć pieczenie ziemniaków w mundurkach (choć do zapiekanki plastry bez skórki są zazwyczaj preferowane dla konsystencji).
• Szynka: Jest źródłem pełnowartościowego białka, które jest niezbędne do budowy i regeneracji tkanek, w tym mięśni. Dostarcza również żelaza (ważnego dla transportu tlenu w organizmie i zapobiegania anemii), cynku (wspierającego układ odpornościowy i wzrost) oraz witamin z grupy B (np. B12, kluczowej dla układu nerwowego). Wybierając szynkę o wyższej zawartości mięsa i niższej tłuszczu, możemy uczynić danie nieco lżejszym.
• Por: To łagodne warzywo z rodziny cebulowatych. Jest źródłem błonnika pokarmowego, który wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Zawiera witaminy (np. K, A, C) oraz minerały (np. mangan). Choć w mniejszych ilościach niż czosnek czy cebula, zawiera związki siarki, które mogą mieć korzystny wpływ na zdrowie. Dla dzieci, które nie lubią ostrego smaku cebuli, por jest często dobrze akceptowaną alternatywą. Jego słodkawy smak po zeszkleniu jest przyjemny.
• Ser i produkty mleczne (mleko/śmietanka): To doskonałe źródło wapnia, kluczowego dla budowy mocnych kości i zębów u dzieci. Dostarczają również białka, witamin (np. A, D – jeśli mleko jest wzbogacane) oraz tłuszczu, który jest ważnym źródłem energii i pomaga w przyswajaniu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Ser dodaje potrawie nie tylko smaku i kremowości, ale też znacząco podnosi jej wartość odżywczą pod względem zawartości wapnia i białka.

Połączenie tych składników tworzy posiłek, który dostarcza energii (węglowodany i tłuszcze), materiału budulcowego (białko) oraz szeregu witamin i minerałów. Oczywiście, jak każde danie, zapiekanka powinna być częścią zbilansowanej diety. Serwowanie jej z porcją świeżej sałatki lub surówki dodatkowo wzbogaci posiłek o witaminy i błonnik.

Przechowywanie i Odgrzewanie

Dużą zaletą zapiekanki jest to, że świetnie smakuje odgrzewana. Możesz przygotować większą porcję i mieć gotowy obiad na drugi dzień.

• Przechowywanie: Po ostygnięciu, zapiekankę należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku w lodówce. W takich warunkach można ją przechowywać przez 2-3 dni.
• Odgrzewanie: Najlepiej odgrzewać zapiekankę w piekarniku nagrzanym do 180°C przez około 15-25 minut, aż będzie gorąca w środku. Odgrzewanie w piekarniku pozwala zachować chrupkość wierzchu i zapobiega wysychaniu. Można też odgrzewać pojedyncze porcje w mikrofalówce, choć wierzch nie będzie już tak chrupiący.

Podsumowanie

Zapiekanka ziemniaczana z szynką i porem to przepis na sukces w kuchni rodzinnej. Jest prosta, szybka w przygotowaniu (zwłaszcza jeśli podgotujesz ziemniaki), a przede wszystkim pyszna i sycąca. To danie, które doskonale wpisuje się w koncepcję komfortowego jedzenia, jednocześnie dostarczając cennych składników odżywczych. Możliwość modyfikacji sprawia, że nigdy się nie nudzi i można ją dopasować do upodobań domowników, a nawet wykorzystać do „przemycenia” mniej lubianych warzyw.

Spróbuj przygotować tę zapiekankę dla swojej rodziny i przekonaj się, jak szybko zniknie z talerzy! To idealny pomysł na codzienny obiad, który smakuje wszystkim, dużym i małym. Smacznego!