Programy w multicookerze – jak je wykorzystać w codziennym gotowaniu?

Programy w multicookerze – który do czego? Rozszyfrowujemy funkcje Twojego kuchennego pomocnika dla całej rodziny!

Życie rodzinne bywa intensywne, prawda? Szkoła, zajęcia dodatkowe, praca, domowe obowiązki… Często brakuje czasu na spokojne gotowanie odżywczych, domowych posiłków. Właśnie dlatego multicooker stał się prawdziwym wybawieniem dla wielu rodziców. To wszechstronne urządzenie potrafi zastąpić wiele innych, od szybkowaru po wolnowar, a nawet jogurtownicę. Ale patrząc na panel sterowania, na którym widnieje kilkanaście (a czasem nawet więcej!) przycisków z różnymi programami, można poczuć się nieco zagubionym. Zastanawiasz się, programy w multicookerze – który do czego? Bez obaw! Ten wpis na bloga pomoże Ci rozszyfrować wszystkie funkcje Twojego multicookera i wykorzystać jego pełny potencjał w codziennym gotowaniu dla całej rodziny.

Programy w multicookerze – który do czego? Zrozum swoje urządzenie!

Multicooker to nic innego jak programowalny garnek elektryczny. Jego największą siłą jest połączenie różnych metod gotowania w jednym urządzeniu. Dzięki temu możesz przygotować pełnowartościowy posiłek, często korzystając z funkcji gotowania bez nadzoru lub znacząco skracając czas tradycyjnego gotowania. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie, za co odpowiada każdy program. Nie musisz być ekspertem – podstawowa wiedza wystarczy, by odblokować jego supermoce!

Przyjrzyjmy się najczęściej spotykanym programom i ich zastosowaniom, ze szczególnym uwzględnieniem gotowania dla dzieci i całej rodziny. Pamiętaj, że nazwy programów mogą się nieco różnić w zależności od modelu i producenta, ale ich podstawowe działanie jest zazwyczaj podobne.

1. Gotowanie pod Ciśnieniem (Pressure Cook / Szybkowar)

To chyba najbardziej rewolucyjna funkcja multicookera i często główny powód jego zakupu. Gotowanie pod ciśnieniem polega na podgrzewaniu płynu (np. wody, bulionu) w szczelnie zamkniętym garnku. Powstająca para wodna nie ma gdzie uciec, co powoduje wzrost ciśnienia i temperatury wrzenia wody powyżej 100°C. Wyższa temperatura i ciśnienie przyspieszają proces gotowania nawet kilkukrotnie w porównaniu do tradycyjnych metod.

Do czego służy? Gotowanie pod ciśnieniem jest idealne do:

• Mięsa: Twarde kawałki mięsa (jak wołowina na gulasz, wieprzowina na szarpaną) stają się niesamowicie miękkie i delikatne w ułamku tradycyjnego czasu. Rosół gotuje się w godzinę zamiast kilku!
• Strączków: Fasola, ciecierzyca, soczewica – nie wymagają namaczania (choć skraca to czas gotowania i pomaga uniknąć wzdęć) i gotują się błyskawicznie. Idealne do past, zup, chili.
• Zup i Gulaszy: Intensywne smaki w krótkim czasie. Zupa pomidorowa, jarzynowa, krupnik – gotowe w kilkanaście minut. Gulasz mięsny lub warzywny – w 30-40 minut.
• Ziemniaków i Warzyw: Całe ziemniaki na purée lub sałatkę gotują się w 10-15 minut. Brokuły, marchewka, kalafior – 2-4 minuty (uwaga, łatwo je rozgotować!).
• Zbóż: Ryż, kasze gotują się szybko i wychodzą idealnie sypkie.
• „One-pot meals”: Dania jednogarnkowe, gdzie wszystkie składniki gotują się razem.

Dlaczego dla rodzin? Spektakularne skrócenie czasu gotowania. Kiedy potrzebujesz obiadu na już, a masz zamrożone mięso lub twarde warzywa, ten program ratuje życie. Delikatne mięso jest łatwiejsze do jedzenia dla maluchów.

Ważne niuanse: Często program Gotowanie pod Ciśnieniem ma opcje „Wysokie Ciśnienie” (High Pressure) i „Niskie Ciśnienie” (Low Pressure). Wysokie jest standardem do większości mięs, strączków, zup. Niskie jest delikatniejsze, lepsze do delikatnych warzyw, ryb czy owoców morza, które łatwo rozgotować.

2. Wolne Gotowanie (Slow Cook / Wolnowar)

Program ten działa na zasadzie wolnowaru. Gotowanie odbywa się w niskiej temperaturze (poniżej temperatury wrzenia) przez długi czas – od kilku do nawet kilkunastu godzin. Para wodna uwalnia się stopniowo, a jedzenie „dusi się” we własnych sokach lub w dodanym płynie.

Do czego służy? Idealny do:

• Mięsa na „szarpane”: Wieprzowina (pulled pork), wołowina (pulled beef). Długie gotowanie w niskiej temperaturze doskonale rozbija kolagen w mięśniach, czyniąc mięso niezwykle kruche i łatwe do rozszarpania widelcami.
• Gulaszy i Potrawek: Podobnie jak pod ciśnieniem, ale w znacznie wolniejszym tempie. Smaki rozwijają się głębiej, a mięso jest niezwykle delikatne.
• Bigosu, Chili con carne: Dania, które zyskują na smaku dzięki długiemu „przegryzaniu” się składników.
• Domowych Bulionów i Rosolutów: Długie, powolne gotowanie wydobywa maksimum smaku z kości i warzyw.
• Deserów: Niektóre deserowe potrawy, jak np. gotowane gruszki, wychodzą świetnie w wolnowarze.

Dlaczego dla rodzin? Gotowanie bez nadzoru przez wiele godzin. Możesz rano wrzucić składniki, wyjść do pracy czy na spacer z dziećmi, a po powrocie czeka na Ciebie gorący, gotowy obiad. Mniej pracy = więcej czasu dla rodziny. Szarpane mięso jest uwielbiane przez dzieciaki (np. w bułkach).

Ważne niuanse: Program ten często ma ustawienia „Niskie” (Low) i „Wysokie” (High). Wysokie gotuje w nieco wyższej temperaturze i krócej (np. 4 godziny), Niskie w niższej i dłużej (np. 8-10 godzin). Efekt końcowy jest podobny, różni się tylko czas. Pamiętaj, że w tym programie pokrywa nie musi być szczelnie zamknięta jak przy gotowaniu pod ciśnieniem (zawór ciśnienia powinien być otwarty/w pozycji „went”).

3. Obsmażanie / Smażenie (Sauté / Sear)

Ten program pozwala na podsmażanie składników bezpośrednio w garnku multicookera przed gotowaniem pod ciśnieniem lub wolnym gotowaniem. Działa jak patelnia.

Do czego służy? Do:

• Podsmażania cebuli, czosnku, warzyw: Budowanie bazy smakowej dla zup, gulaszy, sosów.
• Obsmażania mięsa: Zamyka soki w środku, nadaje piękny kolor i głębszy smak gulaszom, pieczeniom.
• Redukowania sosów: Po ugotowaniu dania pod ciśnieniem, możesz włączyć ten program, by odparować nadmiar płynu i zagęścić sos.
• Podgrzewania: Szybkie podgrzanie resztek.

Dlaczego dla rodzin? Mniej brudnych garnków i patelni! Wszystko dzieje się w jednym miejscu. Obsmażanie mięsa sprawia, że dania są smaczniejsze, co może zachęcić niejadki.

Ważne niuanse: Nie używaj pokrywy ciśnieniowej podczas smażenia! Zazwyczaj program ma regulację temperatury (np. mniej, normalnie, więcej / Low, Medium, High).

4. Gotowanie na Parze (Steam)

Multicooker zazwyczaj wyposażony jest w specjalny koszyk lub ruszt do gotowania na parze. Woda wlewana jest na dno garnka, a składniki umieszcza się na ruszcie, tak by nie dotykały wody. Program ten gotuje pod ciśnieniem, wykorzystując parę.

Do czego służy? Idealny do:

• Warzyw: Brokuły, kalafior, marchewka, fasolka szparagowa zachowują kolor, konsystencję i większość witamin. Szybko i zdrowo!
• Ryb i owoców morza: Delikatne gotowanie zapobiega wysuszeniu.
• Pierogów, Klusek na parze: Gotują się równomiernie i nie sklejają.
• Jajek na twardo/miękko: Można ugotować ich sporo na raz, a obieranie jest często łatwiejsze.

Dlaczego dla rodzin? Najzdrowsza metoda gotowania – bez tłuszczu, zachowuje składniki odżywcze. Warzywa gotowane na parze mają intensywny smak i kolor, co może zachęcić dzieci do ich jedzenia. Szybkie gotowanie pozwala przygotować zdrową przekąskę lub dodatek do obiadu w kilka minut.

5. Gotowanie Ryżu (Rice)

Ten program jest zazwyczaj zoptymalizowany do gotowania idealnego ryżu (białego, Basmati, Jaśminowego). Automatycznie dostosowuje czas i temperaturę po osiągnięciu odpowiedniego ciśnienia, zapewniając, że ryż wyjdzie sypki i nieprzywierający.

Do czego służy? Głównie do ryżu, ale często można go używać do innych sypkich kasz (np. jęczmiennej).

Dlaczego dla rodzin? Ryż to podstawowy składnik wielu dziecięcych i rodzinnych posiłków. Program Rice eliminuje zgadywanie i ryzyko przypalenia – możesz nastawić i zająć się czymś innym. Zawsze wychodzi idealnie!

6. Jogurt (Yogurt)

Ten program utrzymuje stałą, niską temperaturę idealną do fermentacji mleka przez kultury bakterii jogurtowych.

Do czego służy? Do robienia domowego jogurtu naturalnego – od podgrzewania mleka do odpowiedniej temperatury, przez chłodzenie, aż po inkubację z kulturami bakterii.

Dlaczego dla rodzin? Domowy jogurt jest tańszy, nie zawiera konserwantów ani nadmiaru cukru (jeśli go nie dodasz). To zdrowa opcja na śniadanie, przekąskę czy dodatek do deserów dla dzieci.

7. Owsianka / Kasza na mleku (Porridge / Oatmeal)

Program zaprojektowany specjalnie do gotowania owsianki, ryżu na mleku czy innych kaszek na mleku, często pod lekkim ciśnieniem, co zapobiega wykipieniu i przypaleniu.

Do czego służy? Do przygotowywania śniadaniowych kaszek na mleku lub wodzie.

Dlaczego dla rodzin? Zdrowe, sycące śniadanie gotuje się praktycznie samo, bez ciągłego mieszania i ryzyka przypalenia garnka (co jest koszmarem przy gotowaniu mleka!). Idealna konsystencja dla maluchów.

8. Zupa (Soup)

Program ten jest zoptymalizowany do gotowania zup. Często zaczyna od podgrzewania i lekkiego gotowania pod ciśnieniem, a następnie przechodzi w tryb utrzymania temperatury. Może być używany do zup kremów, bulionów, zup z kawałkami warzyw i mięsa.

Do czego służy? Do szybkiego przygotowywania wszelkiego rodzaju zup.

Dlaczego dla rodzin? Zupy to podstawa zdrowego odżywiania. Szybkie gotowanie pod ciśnieniem wydobywa smak i składniki odżywcze z warzyw i mięsa, a jednocześnie pozwala mieć gotowy obiad w pół godziny.

9. Mięso / Gulasz (Meat / Stew)

Specjalnie dostosowany program do gotowania mięsa na gulasz, pieczeń czy potrawkę, zazwyczaj pod ciśnieniem. Czas i ciśnienie są zoptymalizowane, aby uzyskać delikatne, dobrze ugotowane mięso.

Do czego służy? Do dań wymagających dłuższego gotowania mięsa, np. gulasze z wołowiny, wieprzowiny, potrawki z kurczaka.

Dlaczego dla rodzin? Delikatne mięso jest łatwiejsze do pogryzienia przez dzieci. Program automatycznie dobiera optymalne parametry, co ułatwia przygotowanie pożywnego dania.

10. Drób (Poultry)

Podobny do programu „Mięso/Gulasz”, ale zoptymalizowany pod kątem krótszego czasu gotowania wymaganego dla drobiu (kurczak, indyk).

Do czego służy? Gotowanie całych kurczaków, udek, piersi drobiowych pod ciśnieniem.

Dlaczego dla rodzin? Szybkie gotowanie drobiu to podstawa wielu dziecięcych dań – od rosołu po składnik sałatek czy kanapek. Cały kurczak gotowy do podania w 30-40 minut? Tak, to możliwe!

11. Fasola / Chili (Beans / Chili)

Program dedykowany gotowaniu różnego rodzaju fasoli, ciecierzycy i innych strączków, a także dań na ich bazie, takich jak chili con carne czy wegetariańskie chili. Często bierze pod uwagę to, że strączki pęcznieją.

Do czego służy? Szybkie gotowanie suchych strączków bez namaczania (choć namoczenie i tak jest zalecane dla lepszej strawności), przygotowywanie chili.

Dlaczego dla rodzin? Strączki to świetne źródło białka i błonnika, ważny element zdrowej diety. Multicooker sprawia, że ich przygotowanie jest proste i szybkie, co pozwala częściej włączać je do rodzinnego menu.

12. Gotowanie Ręczne / Manual (Manual)

Ten program daje Ci pełną kontrolę nad czasem gotowania i poziomem ciśnienia (wysokie/niskie). Jest dla bardziej zaawansowanych użytkowników lub tych, którzy chcą dokładnie dostosować parametry do konkretnego przepisu.

Do czego służy? Do gotowania według własnych przepisów, które nie pasują idealnie do predefiniowanych programów, lub gdy chcesz eksperymentować.

Dlaczego dla rodzin? Pozwala na adaptację przepisów do multicookera i większą elastyczność.

Dodatkowe Programy i Funkcje

W zależności od modelu, Twój multicooker może mieć jeszcze inne programy, np. do pieczenia ciasta (Cake), robienia dżemów (Jam), pasteryzacji (Sterilize), sous vide, a także funkcje takie jak:

• Opóźniony Start (Delay Start): Pozwala ustawić, kiedy multicooker ma rozpocząć gotowanie. Wrzuć składniki rano i ustaw gotowanie tak, by obiad był gotowy na powrót z pracy/szkoły. Pamiętaj tylko o zasadach bezpieczeństwa dotyczących przechowywania łatwo psujących się składników w temperaturze pokojowej.
• Utrzymanie Ciepła (Keep Warm): Automatycznie włącza się po zakończeniu gotowania (w większości programów, z wyjątkiem Jogurtu czy niektórych programów ręcznych). Utrzymuje danie w bezpiecznej temperaturze do podania przez pewien czas.
• Anuluj (Cancel): Zatrzymuje aktualny program.

Dlaczego Multicooker to Must-Have w Rodzinnej Kuchni? Praktyczne Wnioski

Poza oszczędnością czasu, która jest nie do przecenienia dla rodziców, multicooker oferuje wiele innych korzyści:

1. Zdrowsze Gotowanie: Gotowanie na parze i pod ciśnieniem wymaga mniej tłuszczu, a krótki czas obróbki termicznej (pod ciśnieniem) pomaga zachować więcej witamin i minerałów w porównaniu do długiego gotowania tradycyjnymi metodami.
2. Mniej Brudzenia: Często całe danie przygotowuje się w jednym garnku (podsmażanie, gotowanie, utrzymanie ciepła). To oznacza mniej naczyń do mycia!
3. Stałe, Przewidywalne Wyniki: Programy są zoptymalizowane pod kątem konkretnych typów potraw, co zmniejsza ryzyko przypalenia czy niedogotowania (zwłaszcza przy gotowaniu ryżu czy kaszy).
4. Bezpieczeństwo: Nowoczesne multicookery mają wiele zabezpieczeń, np. przed nadmiernym ciśnieniem czy przegrzaniem, co czyni je bezpieczniejszymi niż tradycyjne szybkowary.
5. Wszechstronność: Zastępuje wolnowar, szybkowar, parowar, ryżowar, jogurtownicę. To oszczędność miejsca w kuchni i pieniędzy.
6. Energooszczędność: Gotowanie pod ciśnieniem jest szybsze, co oznacza krótsze zużycie prądu w porównaniu do długiego gotowania na kuchence czy w piekarniku.

Praktyczne Porady dla Rodziców Używających Multicookera:

• Zawsze dodawaj płyn! Programy gotowania pod ciśnieniem i na parze wymagają co najmniej 1-2 szklanek płynu, aby wytworzyć parę i ciśnienie. Bez tego urządzenie nie będzie działać prawidłowo i może się przegrzać.
• Nie przepełniaj garnka. Przy gotowaniu pod ciśnieniem garnek powinien być wypełniony maksymalnie w 2/3 objętości dla większości potraw, a tylko w 1/2 objętości przy gotowaniu produktów pęczniejących (ryż, fasola, kasze).
• Poznaj metody uwalniania ciśnienia:
  • Naturalne Uwalnianie Ciśnienia (Natural Release): Po zakończeniu gotowania program przechodzi w tryb Keep Warm, a ciśnienie opada stopniowo samoistnie. Trwa to od kilku do kilkudziesięciu minut w zależności od ilości jedzenia i płynu. Stosuje się to do potraw, które mogłyby się rozbryzgać (zupy, owsianki, dania z dużą ilością płynu) lub tych, które potrzebują dłuższego czasu „odpoczynku” (duże kawałki mięsa).
  • Szybkie Uwalnianie Ciśnienia (Quick Release): Po zakończeniu gotowania ręcznie przekręcasz zawór, by szybko uwolnić parę. Stosuje się do delikatnych potraw, które łatwo rozgotować (warzywa, ryby, owoce morza) lub gdy potrzebujesz szybko otworzyć garnek. Zawsze rób to ostrożnie, z dala od twarzy i rąk.
• Eksperymentuj z czasami. Czas gotowania pod ciśnieniem może wymagać kilku prób, aby dostosować go do własnych preferencji i konkretnego modelu multicookera. Zacznij od dolnej granicy sugerowanego czasu dla danego składnika.
• Wykorzystaj funkcję Opóźnionego Startu. To świetne rozwiązanie, ale pamiętaj, aby nie zostawiać w garnku surowego mięsa czy nabiału na zbyt długo w temperaturze pokojowej. Możesz natomiast bezpiecznie przygotować w ten sposób np. owsiankę z suchych płatków i wody/mleka roślinnego.
• Przygotowuj większe porcje. Multicooker idealnie nadaje się do gotowania dużych ilości jedzenia (gulasze, zupy, ryż, szarpane mięso), które można zamrozić w mniejszych porcjach na inne dni. To oszczędność czasu na przyszłość!
• Zaangażuj dzieci (bezpiecznie!). Starsze dzieci mogą pomóc w myciu warzyw, odmierzaniu składników czy wybieraniu programu. To świetna lekcja gotowania i zdrowego odżywiania.

Bezpieczeństwo Przede Wszystkim

Korzystanie z multicookera, zwłaszcza funkcji szybkowaru, wymaga przestrzegania kilku zasad bezpieczeństwa:

• Zawsze upewnij się, że pokrywa jest prawidłowo zamknięta i zawór ciśnienia ustawiony w odpowiedniej pozycji dla danego programu.
• nigdy nie próbuj otwierać pokrywy, gdy garnek jest pod ciśnieniem. Zawsze poczekaj, aż ciśnienie zostanie całkowicie uwolnione (wskaźnik ciśnienia opadnie).
• Uważaj na gorącą parę podczas uwalniania ciśnienia – może spowodować oparzenia.
• Regularnie sprawdzaj i czyść zawory i uszczelkę pokrywy, aby zapewnić prawidłowe działanie urządzenia.

Podsumowanie

Multicooker to potężne narzędzie w rękach zapracowanego rodzica. Zrozumienie jego programów otwiera drzwi do szybkiego, zdrowego i różnorodnego gotowania dla całej rodziny. Niezależnie od tego, czy potrzebujesz błyskawicznego gulaszu na obiad, delikatnej owsianki na śniadanie, czy zdrowych warzyw na parze jako przekąski, Twój multicooker ma odpowiedni program.

Nie bój się eksperymentować! Zacznij od prostych przepisów dedykowanych multicookerom, a szybko przekonasz się, jak bardzo to urządzenie ułatwi Ci życie w kuchni. Programy są po to, aby Ci pomóc – wybieraj ten, który najlepiej pasuje do dania, które chcesz przygotować, a resztę zostaw swojemu kuchennemu pomocnikowi! Gotowanie dla rodziny jeszcze nigdy nie było tak proste i przyjemne.